تاریخ باوری و اسطورۀ رهایی در رمان های رئالیسم سوسیالیستی ادبیات فارسی
نویسندگان
چکیده
مارکسیسم از جنبشهای اثرگذار و در عین حال مناقشهآمیز فکری و فلسفی در جهان معاصر است. بعضی منتقدان مارکسیسم نظریۀ تاریخ مارکس را فاقد خصلت علمی، بلکه ره یافتی دینی، تاریخ باورانه، اسطورهای و حتی ادبی دیدهاند. ازاین رو، فلسفۀ تاریخ مارکس را میتوان به مثابة متن روایی نگریست و با ابزارهای نقد ادبی تحلیل کرد. شیوۀ رئالیسم سوسیالیستی برای بسط آرمان های مارکسیستی در روسیه تدوین شد و در ایران نیز در میانه های دهۀ بیست شمسی در اوج اقتدار حزب توده رواج یافت. نگارندگان در این مقاله می کوشند با استفاده از ره یافت ساخت گرایانۀ تزوتان تودروف در تحلیل حکایت های دکامرون، شباهتهای ساختاری معروف ترین رمان های رئالیسم سوسیالیستی ایران، یعنی دختر رعیت، چشمهایش و همسایههارابا روی کرد تاریخ باورانۀ مارکس بررسی کنند. همۀ کنشهای رمانهای رئالیسم سوسیالیستی فارسی و فلسفۀ تاریخ مارکس را می توان براساس دستور زبان داستان تودروف در سه گزارۀ بنیادین و تکرارشونده که گذار از یک تعادل به تعادل پایدار دیگری است، تبیین کرد: 1. استقرار نظم نوین استبدادی یا سرمایه داری (تعادل)؛ 2. ظهور آگاهی و کنش انقلابی مبارزان و تودهها (عدم تعادل)؛ 3. وعده به تحقق قطعی و گریزناپذیر جامعۀ بی طبقه (تعادل).
منابع مشابه
مبانی زیبایی‌شناختی رئالیسم سوسیالیستی
رئالیسم سوسیالیستی، در قلمرو هنر و ادبیات، نوعی زیبایی‌شناسی سیاسی است که قایل به وحدت مکانیکی اصول ایدئولوژیک و استتیک است. مباحث نظری این مکتب ادبی که پس از انقلاب اکتبر 1917م. در روسیه رخ داد برگرفته از آراء کارل مارکس، فردریش انگلس و ولادیمیر ایچ لنین است و رمان مادر ماکسیم گورکی بهترین الگوی هنری این جریان محسوب می‌شود. اصول اساسی رئالیسم سوسیالیستی در ماه اوت ـ سپتامبر 1934م. در مسکو تصوی...
متن کاملتأملی بر جلوه های فرّه باوری در تاریخ بیهقی
یکی از مفاهیم بارز اساطیری که در ایران پس از اسلام نیز در میان عموم مردم و آثار مکتوب به حیات خویش ادامه داد، فرّهباوری است. بررسی جلوههای این اندیشه که در روندِ دگردیسی خود از دوران باستان به بعد، تغییراتی گوناگون در کیفیّت و کارکرد یافته است، یکی از زمینههای جذاب و سودمند پژوهشی است که ارزشهای تاریخی، جامعهشناختی، روانشناختی و حتی بلاغی بسیار دارد. بر اساس همین اهمیت، این مقاله بر آن است م...
متن کاملمنابع من
با ذخیره ی این منبع در منابع من، دسترسی به آن را برای استفاده های بعدی آسان تر کنید
عنوان ژورنال:
فصلنامه نقد ادبیناشر: دانشگاه تربیت مدرس
ISSN 1735-000X
دوره 7
شماره 27 2014
کلمات کلیدی
میزبانی شده توسط پلتفرم ابری doprax.com
copyright © 2015-2023